โรคเบาหวาน มีความเสี่ยงต่อการเกิดแผลที่เท้าสูงเนื่องจากมีการเสื่อมของหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบแคบเลือดไปเลี้ยงบริเวณเท้าน้อยลง รวมทั้งมีการเสื่อมของเส้นประสาทที่ไปเลี้ยงยังเท้า แผลที่เท้าจากโรคเบาหวาน เป็นอาการบาดเจ็บที่นำไปสู่การตัดขาที่พบมากที่สุด การป้องกันและให้การวินิจฉัยตั้งแต่แรกมีความสำคัญมาก การดูแลเท้าในผู้ป่วยโรคเบาหวานต้องใช้องค์ความรู้ที่ครบถ้วน ครอบคลุมปัจจัยเสี่ยงหลัก ๆ ที่นำไปสู่การตัดอวัยวะ
หลักการดูแลเท้าในผู้ป่วยโรคเบาหวานง่ายๆ ดังนี้
- ล้างเท้าให้สะอาดด้วยน้ำธรรมดาและสบู่อ่อนๆ ไม่ควรแช่เท้าด้วยน้ำร้อน ไม่แช่นานเกิน 5 นาที จากนั้นเช็ดเท้าและง่ามนิ้วเท้าให้แห้ง ใช้แป้งทาง่ามนิ้วเท้าเพื่อช่วยให้ง่ามนิ้วแห้งอยู่ตลอด
- ทำให้ผิวชุ่มชื้นอยู่ตลอด โดยทาครีมบางๆ บริเวณหลังเท้าและฝ่าเท้า โดยเว้นบริเวณซอกนิ้วเท้า
- ถ้ามีตาปลาหรือหนังหนาๆ ขึ้นที่เท้า ให้ปรึกษาแพทย์ ห้ามตัดตาปลาหรือหนังหนาๆ เอง ห้ามใช้อุปกรณ์ใดๆ ตัดหรือใช้น้ำยาจี้เด็ดขาด
- ตัดเล็บเท้าทุกอาทิตย์ โดยตัดเล็บให้ปลายตรงเสมอปลายเท้า และตะไบเล็บไม่ให้คม อย่าตัดเล็บโค้งเข้าจมูกเล็บ ถ้าตามองเห็นไม่ชัด เล็บมีความหนามากหรือเหลือง หรือดำม้วนงุ้มลงอาจเนื่องจากติดเชื้อราที่เล็บเท้า ควรให้แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลเท้ารักษาและตัดเล็บให้
- สวมรองเท้าและถุงเท้าตลอด ห้ามเดินเท้าเปล่า เลือกใส่เฉพาะถุงเท้าและรองเท้าที่สะอาดและพอดีกับเท้า ควรเลือกถุงเท้าแบบไม่มีตะเข็บ ในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูง จำเป็นต้องใช้รองเท้าและแผ่นรองที่ทำขึ้นสำหรับผู้ป่วยรายนั้นๆโดยเฉพาะ
- บริหารเท้าอย่างถูกวิธีเพื่อให้เลือดไหลเวียนสะดวก โดย กระดิกนิ้วเท้าเป็นเวลา 5 นาที 2-3 ครั้งต่อวัน บริหารข้อเท้าโดยขยับขึ้น-ลง ซ้าย – ขวา เพื่อให้เลือดไหลเวียนระหว่างขากับเท้าดีขึ้น
- งดสูบบุหรี่ เพราะบุหรี่ทำให้เลือดไหลเวียนสู่เท้าน้อยลง
- ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางเพื่อศึกษา และจัดโปรแกรมการดูแลเท้าอย่างถูกต้อง